· 

De gaasplant van Madagascar

Aponogeton madagascariensis

 

 

Beschrijving

De wortelstok is langwerpig en vertakkend, eivormig of kogelrond, tot ca. 3 cm in doorsnede. Alle bladeren zijn ondergedoken. Het bladschijf is tussen de nerven geperforeerd, zeer variabel van vorm, tot 55 cm lang en 16 cm breed. De bladbasis is wigvormig. De bladtop is wigvormig, afgerond, afgeknot of uitgerand en vaak toegespitst. Aantal nerven bedraagt 7 tot 21, en zijn verbonden door vele dwarsnerven. Tussen de nerven ontbreekt het bladmoes geheel. Sommige bladeren zijn gedeeltelijk niet geperforeerd. De bladsteel is 3-35 cm lang.

 

Verzorging

De plant vraagt zacht en licht zuur water met een temperatuur van 24 tot 30 graden C.  De bodemgrond is niet van groot belang, als het water maar voedingsrijk is. Regelmatige waterverversingen (wekelijks 25%) zijn van gunstige invloed op deze plant, omdat zweefvuil snel wordt opgevangen door de gaasstructuur. Dat kan algengroei als gevolg hebben.  Deze plant verlangt echter niet veel licht, dus algengroei op de plant kan hiermee worden voorkomen. 

 

Biotoop
A. madagascariensis komt vrij algemeen voor in het westelijk, centraal en oostelijk deel van Madagascar en schijnt te ontbreken in het zuiden en noorden. Verder komt de soort verwilderd voor op Mauritius. De planten worden meestal tussen zeehoogte en 1800 meter gevonden in meer of minder snelstromende wateren, zowel op uitvloeiingsgesteente als op kalksteen, dikwijls zelfs in stroomversnellingen of onder watervallen. De wortelstokken zijn dan geworteld tussen de stenen, ongeveer 10 cm onder de bodemoppervlakte. Meestal groeien de planten in de schaduw. Op sommige plaatsen maakt deze plant een droogteperiode mee, terwijl op andere plaatsen  de planten het gehele jaar in vegetatie zijn.

 Over het biotoop schrijft J. Bogner het volgende: 'Ik heb verschillende keren op het centrale plateau A. madagascariensis verzameld. De bezochte vindplaatsen lagen alle in het binnenland, de hoogste lag op 1800 meter. Alle vindplaatsen hadden matig of snel stromend water en de bladeren lagen door de stroming alle in één richting. De bodemgrond bestond uit silicaat-gesteente en was zand- en kiezelachtig. Gedeeltelijk groeiden de planten tussen de grotere stenen. Het was niet altijd gemakkelijk de planten onbeschadigd uit te graven. De knollen zitten als het ware tussen het gesteente geklemd. De watertemperatuur bedroeg 's morgens 20 en in de middag 22°C. De op verschillende plaatsen gemeten pH was 5 of 6 bij een hardheid van 1,06°DH. De diepte van de rivieren in de droge tijd tussen april en november varieerde tussen 20 en 40 cm. De planten werden gevonden in de volle zon maar ook op beschaduwde plaatsen.'

 

Bijzonderheden

De structuur van de bladeren kan zeer variabel zijn. Zo komt het voor dat een plant bladeren kan voortbrengen met verschillende gaasstructuur.

 

 

Bronnen :

 

Het Aquarium, 1968, H.W.E. van Bruggen, de Aponogetonaceae van Madagascar (5)

 

Het Aquarium 1988, A.J. Albers, Aponogeton madagascariensis

 

Het Aquarium 1990, F.F.Schmitt, Aquariumplanten uit Madagascar